Prof. Jan Jonker over FM en circulair:
‘Laat je niet gek maken’
‘We hebben te maken met drie enorme vraagstukken op gebied van milieu en energie: de klimaatopgave, de energietransitie en de circulaire economie. Deze veranderingen spelen op tal van terreinen, waar de gebouwde omgeving er een van is. Facility managers en managers huisvesting komen hoe dan ook in aanraking met deze transities, ze doen er goed aan erover na te denken en er mee aan te slag te gaan.’ Circulair is één van de thema’s van World Workplace Europe meets Facility for Future 2019. We hebben Prof. Jan Jonker gevraagd zijn visie hierop te geven.
_w850_h960_1.jpg)
Aan het woord is prof. dr. Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.
Verduurzaming en circularisering: twee handen op één buik
Verduurzaming en circularisering zijn twee handen op één buik, benadrukt Jonker. Het is volgens hem dé trend voor de komende tien jaar. Maar het zijn wel twee verschillende dingen, legt hij uit. ‘Verduurzaming is: kunnen we dezelfde kwaliteit aan verlichting realiseren met slimmere lampen, slimmere systemen? Kunnen we een auto, die nu 1 op 20 rijdt, straks 1 op 200 laten rijden? Dát is verduurzaming. Circularisering daarentegen betekent: als we in dit pand warmte gebruiken, kunnen we die warmte dan opvangen en nog een keer gebruiken? Met licht is dat onmogelijk, maar bij een heleboel andere dingen zoals warmte, water, chemicaliën en dergelijke kan dat wel.’
Ook voor Facility Managers
Dat iedereen met de transities te maken krijgt en aandacht moet besteden aan circulariteit en duurzaamheid, staat volgens Jonker als een paal boven water. Dat geldt ook voor facility managers en managers huisvesting. Het is van belang dat zij, als het gaat om hun panden, zichzelf vragen gaan stellen. Zoals:
- Wat kunnen we doen om van ‘energiegebruiker’ te veranderen in ‘leverancier van energie’,
- Waar kunnen we systemen en installaties slimmer maken, en
- War kunnen we, samen met de omgeving, zoals de wijk of bedrijven in de buurt, meer samenwerken en veranderingen doorvoeren?’
‘Facility manager, laat je niet gek maken’
Of Jonker tips heeft voor facility managers die aan de slag willen met verduurzaming en het realiseren van circulaire huisvesting? Jonker, stellig: ‘Mijn belangrijkste tip is: laat je niet gek maken. Als je je brievenbus ook maar een beetje open zet, moet je van alles. Je moet aan groene groenten doen, mag geen afval meer hebben, mag de toiletten niet meer doortrekken, moet je eigen stroom opwekken, moet iets met de parkeerplaatsen, de lijst wordt langer en langer. Het gevaar is dat je als een konijn in de koplampen van een auto gaat zitten en niet meer in actie komt’. Om deze situatie te voorkomen heeft Jonker een advies: probeer rustig te blijven maar ga wel op zoek naar het antwoord op vragen als: wat is je strategie, wat past bij je organisatie, welke stromen gaan er in en uit mijn pand en welke mogelijkheden biedt het pand? ‘Kortom, wat is voor mijn organisatie realistisch? En natuurlijk, wat kun je alleen en wat kun je met je buren. Je moet een business case maken, en dat kunnen we eigenlijk alleen maar als we samenwerken en zorgen voor schaalgrootte.’
Jan Jonker is hoogleraar Duurzaam Ondernemen aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Zijn werk concentreert zich op drie samenhangende thema’s: de opkomst van de WEconomy, het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen en transactiesystemen die functioneren met meerdere waarden oftewel ‘hybride bankieren’. In 2016-2017 heeft hij met zijn team een onderzoek naar Business Modellen voor de Circulaire Economie uitgevoerd.
