DIRECTEUR CAMPUS & REAL ESTATE TU DELFT JACO VAN NOPPEN:

'Flexibiliteit is het toverwoord'

“De TU Delft kent acht faculteiten en diverse onderzoeksinstituten zoals QuTech”, schetst Van Noppen. “Alle faculteiten hebben natuurlijk hun eigen wensen en behoeften op het gebied van vastgoed. Op de campus hebben we dan ook zowel faculteitsgebouwen als hoogwaardige onderzoeksfaciliteiten, generieke onderwijsvoorzieningen en gemeenschappelijke voorzieningen. Daarnaast zijn er meer dan 250 bedrijven (samenwerkingspartners) op de campus gevestigd.”

>> LEESTIP: bedrijfsrestaurant TU Delft stapt over op volledig vegetarisch aanbod

Duurzaam en flexibel

Op dit moment wordt er hard gewerkt aan een gloednieuw generiek onderwijsgebouw. “Eén van de bijzonderheden daarvan is dat het gebouw energie oplevert. Met onze complete campus willen we namelijk CO2-neutraal zijn in 2030. Duurzaamheid is dan ook één van de centrale pijlers in onze campusstrategie”, vertelt Van Noppen.
Een belangrijk aspect is ook dat het nieuwe onderwijsgebouw veel flexibiliteit biedt. “Het wordt zo ingericht dat er verschillende zalen gemaakt kunnen worden, al naar gelang de behoefte. De ene keer is het één grote zaal en een dag later kunnen het meerdere kleinere zaaltjes zijn. Als de situatie verandert, kun je dus direct op- en afschalen.”

Precieze invulling hybride werken

De campusstrategie die Van Noppen noemt, is opgesteld vlak voordat de coronacrisis losbarstte. “Die houden we nu dus tegen het licht van hybride werken”, zegt de vastgoeddirecteur. “Maar voordat we allerlei veranderingen doorvoeren, willen we eerst als organisatie terugveren. Hoe hybride werken er namelijk precies uit gaat zien, weet niemand. Iedereen heeft wel zijn of haar individuele ideeën, maar in de praktijk kan dat anders uitpakken. Want stel dat jij nu bedenkt dat je straks de woensdag en donderdag weer naar kantoor wilt, maar dat je leidinggevende besluit dat vrijdag de team-dag is waarop iedereen aanwezig moet zijn. De individuele en groepsideeën moeten nog samenkomen om hybride werken invulling te geven.”

>> Leestip: ‘Als je talent aan je wilt binden is de tijd van het traditionele kantoor voorbij’

“We kijken eerst hoe de organisatie terugkomt en daar vormen we een visie op”, vervolgt Van Noppen. “Momenteel onderzoeken we de behoeftes. Grote kans dat we in de toekomst meer groepsruimtes nodig zullen hebben en minder concentratieruimtes en kantoren. Maar hoe liggen die verhoudingen precies? Want we hebben ook gemerkt dat niet alle medewerkers en studenten zich bevinden in een thuissituatie waar zij geconcentreerd aan het werk kunnen. Daar moeten we dus ook voldoende mogelijkheden voor bieden.”

Campusuniversiteit

Eén ding dat wel zeker is, is dat de campus altijd de basis blijft. Van Noppen: “Wat we hebben gezien, is dat de campus belangrijker is dan we ooit hadden gedacht. Juist doordat we thuis moesten blijven en we er niet naartoe mochten, werden we ons bewust van hoe cruciaal die sociale component is. Natuurlijk kun je online deelnemen aan vergaderingen of colleges, maar echte interactie vindt alleen plaats als mensen samenkomen en samenzijn, zoals bij werkcolleges. Innovatie komt door serendipiteit. Door toevallige ontmoetingen en spontane interactie tussen mensen die op dezelfde plek zijn.”

Verrijking van het onderwijs

“Covid heeft ons wel geholpen om anders te leren kijken”, voegt Van Noppen daaraan toe. “We hebben het afgelopen jaar nieuwe mogelijkheden aangeboord. Denk bijvoorbeeld aan studenten die wegens omstandigheden niet fysiek in de collegebanken kunnen zitten, maar online wel het college kunnen volgen. Of aan buitenlandse hoogleraren die normaal gesproken niet voor één college beschikbaar waren, maar die nu vanaf de andere kant van de wereld wel bereikbaar en beschikbaar zijn voor gastcolleges. Dat is erg verrijkend voor het onderwijs. Het hybride onderwijs biedt dus enorm veel mogelijkheden om flexibel met zaken om te gaan.”
Over het onderwijs merkt Van Noppen nog iets op. Dat wordt namelijk steeds meer projectgericht. Dat heeft ook gevolgen voor de behoefte op het gebied van vastgoed. “De enorme collegezalen waar wel drie- tot vierhonderd studenten in kunnen, worden in de toekomst wellicht minder gebruikt. In plaats daarvan komt er meer vraag naar zalen voor ongeveer tweehonderd mensen, gecombineerd met flexibele projectruimtes.”

Vierkante meters

Wat verwacht de vastgoeddirecteur ten aanzien van de hoeveelheid vierkante meters? Is er straks meer of minder ruimte nodig voor het werken en studeren op de universiteit?
Van Noppen: “Volgens mij gaat het niet zozeer om meer of minder, maar om flexibiliteit. De vraag naar flexibiliteit vanuit de eindgebruikers wordt steeds groter. Wij, als vastgoed- en facility managers, moeten daar gehoor aan kunnen geven. Daarom is wat mij betreft flexibel gebruik maken van de vierkante meters key.”
Hij voegt daaraan toe: “Maar goed, ik snap de vraag over vierkante meters natuurlijk wel. Volgens de huidige inzichten zal dat op ongeveer hetzelfde niveau blijven. De vermindering van kantoorruimte wordt gecompenseerd door het hogere aantal project- en ontmoetingsruimtes. Overigens wordt het overgrote deel van onze oppervlakte gebruikt voor onderwijs en onderzoek. Daar zal niet zoveel in veranderen.”

Nieuw tijdperk

“Volgens mij breekt er een heel nieuw tijdperk aan, met buitengewoon mooie kansen voor real estate en facility management”, beschouwt Van Noppen. “Waarin onze vakgebieden zich in rap tempo ontwikkelen en waarin we echt kunnen laten zien hoe relevant we zijn. Doordat we ook bij grote veranderingen als nu veerkracht aan de dag kunnen leggen om organisaties te blijven ondersteunen.”
“Ik heb het nu trouwens over real estate en facility management als twee aparte vakgebieden. Maar verdere integratie van deze twee disciplines is een trend in de markt waar ik in geloof”, sluit Van Noppen af. “Waarbij het gebouw als schil en de services daarbinnen, nog nauwer gaan samenwerken. Zodat we uiteindelijk een optimale werk- en studeeromgeving kunnen bieden die aansluit op de steeds flexibelere wensen vanuit de eindgebruiker.”

Tekst: Anoek van der Riet, journalist